Raakt de ruimte in Brabant op? Het standpunt van …

Babantse Milieufederatie

Ach, wat lijkt de aftrap voor deze discussie over de ruimtenood in Brabant van een verbluffende eenvoud. 'Raakt de ruimte in Brabant op'?

'Natuurlijk niet': roept iedere zichzelf-respecterende en politiek correcte burger, bang als hij is om zelfs maar de indruk te wekken dat de grenzen van Brabant moeten worden gesloten. 'Natuurlijk wel': roept iedere ondernemer die net op zoek is naar een nieuwe zichtlocatie voor zijn te verplaatsen bedrijf. 'Zie je dat dan zelf niet': verzucht de automobilist die de achterlichten van de wagenvoor hem ziet oplichten, waarna ook hij moet remmen om zich aan te sluiten in de ochtend- of avondfile.

Brabant vol?, ach wat is vol. Is een 'Haags kopje' vol? Is vol een glas met een kop erop, of is vol een kop koffie die je niet naar de mond kunt brengen zonder te morsen?

De ruimte in Brabant is naar de hand van de mens gezet; van Oost naar West, van Noord naar Zuid, elk plekje heeft zijn bestemming gekregen.

Het gebruik van de ruimte - en daarmee het aangezicht van Brabant heeft in de afgelopen decennia veel veranderingen ondergaan. Landbouw, industrie, mobiliteit maar ook verschillende maatschappelijke functies hebben een enorme ruimte-claim op Brabant gelegd. De mobiliteit nam een waanzinnige vlucht, de ruimtehonger van de industrie lijkt nauwelijks te stillen en de huizen waarin we wonen groeien niet slechts in aantal, maar ook in omvang. En het kind van de rekening van deze ontwikkeling waren natuur en landschap. Vergelijken we de verschillende topografische kaarten die de afgelopen honderd jaar van Brabant zijn gemaakt, dan valt pas op hoeveel bos, heide, moeras en houtwallen zijn verdwenen.

Er heeft echter niet alleen een kwantitatieve verandering in het gebruik van de ruimte plaatsgevonden, maar ook een kwalitatieve verandering. Brabant heeft een periode achter de rug waar op de eerste plaats werd gekeken naar het benodigde aantal hectaren. Bij de stedelijke uitbreidingsplannen werd gekeken naar de aantallen, met als resultaat saaie en eentonige wijken; de infrastructuur zowel binnen als buiten de stad is afgestemd op doorstroming van liefst het grootst mogelijke aantal voertuigen. Voorheen stille landelijke gebieden zijn nog nauwelijks terug te vinden. Het gebruik van de zandgronden is nu zo intensief dat er zelfs voor een groene dooradering (gordel van natuur- en landschapsgebieden/jes) geen ruimte meer is. In de open polders in West-Brabant zie je, waar je ook staat, altijd wel nieuwe boerderijen. Het eigene van de verschillende Brabantse regio's is verloren gegaan.

De omgevingskwaliteit is drastisch verminderd, de milieukwaliteit is slecht en natuurwaarden zijn verdwenen. Brabant is landschappelijk saai geworden. Stedelijk uitbreidingen getuigen van een dodelijke verveling. De kwaliteit van de Brabantse ruimte - een rijke natuur, een boeiend landschap, aantrekkelijke steden en de rust - die voorheen als vanzelfsprekend werd beschouwd en waaraan Brabant z'n waarde ontleende, is zo goed als verdwenen.

De vervanging van 'groene' functies (natuur en landschap, grondgebonden landbouw) door 'rode' functies (wonen, wegen, zeer intensieve landbouw en industrie) en het enorm intensieve gebruik van de ruimte zorgt voor een onevenwichtige opbouw van Brabant. Deze onevenwichtigheid tussen de verschillende functies wekt de indruk dat Brabant vol is. Brabant 'is uit balans' en als gevolg daarvan kunnen met name de zwakkere functies (denk aan natuur, landschap en milieu) zich niet ontplooien; zij worden zelfs weggedrukt. Brabant wordt het glas dat niet zonder te morsen, te gebruiken is. Een nieuwe visie op de Brabantse ruimte en op het gebruik ervan is dringend nodig. De ideeën daarvoor zijn er maar nu de inwoners en de bestuurders van Brabant nog.

Meer informatie over deze organisatie

Overzicht van alle organisaties met hun standpunten